เบื้องลึกของบอทโซเชียล จากยอดไลก์ปลอมสู่การหลอกลวงจริง

บอทโซเชียลคืออะไร?

บอทโซเชียลมีเดียคือบัญชีที่ถูกควบคุมด้วยโปรแกรมหรือสคริปต์ ทำให้สามารถโพสต์ คอมเมนต์ ไลก์ หรือแม้แต่ส่งข้อความได้โดยอัตโนมัติ บางบัญชีอาจดูเหมือนผู้ใช้จริง มีรูปโปรไฟล์ คำบรรยาย และประวัติส่วนตัว แต่แท้จริงแล้วไม่มีคนอยู่หลังจอ

บอทเหล่านี้สามารถใช้งานได้หลากหลาย เช่น ช่วยธุรกิจตอบลูกค้าอัตโนมัติ หรือในทางกลับกัน ใช้เพื่อโน้มน้าวความคิดเห็นทางการเมือง หลอกลวงเงิน หรือสร้างความเข้าใจผิดให้เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์

ประเภทของบอทที่พบบ่อย

1. สแปมบอท

บอทประเภทนี้จะระดมโพสต์ลิงก์ โฆษณา หรือข้อความไม่พึงประสงค์ในคอมเมนต์หรือกล่องข้อความ เป้าหมายคือหลอกให้คนคลิกลิงก์ ซึ่งอาจพาไปสู่เว็บไซต์ฟิชชิ่ง หรือหน้าดาวน์โหลดมัลแวร์

2. บอทเพิ่มยอด (Engagement Bots)

สร้างภาพลวงว่าโพสต์ใดๆ กำลังได้รับความนิยม เช่น ปล่อยไลก์ คอมเมนต์ หรือแชร์อัตโนมัติ เจ้าของเพจบางรายใช้เพื่อดันเนื้อหาให้โดดเด่นในอัลกอริทึมของแพลตฟอร์ม

3. บอทหลอกลวง (Scam Bots)

บอทพวกนี้พยายามสร้างความเชื่อใจ แล้วหลอกเอาข้อมูลส่วนตัวหรือเงินจากผู้ใช้ โดยมักใช้ข้อความเร่งด่วน เช่น “ลงทุนตอนนี้รับกำไรทันที” หรือ “ฉันมีเรื่องด่วนขอให้ช่วย”

4. บอทลวงตา (Fake Identity Bots)

มักโคลนบัญชีจริงหรือสร้างโปรไฟล์ปลอมเพื่อแอบอ้างเป็นคนรู้จัก ผู้ว่าจ้าง หรือแม้แต่ฝ่ายบริการลูกค้า เพื่อล่อลวงให้เหยื่อเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวหรือทำบางสิ่งที่เสี่ยง

5. บอทแอสโตรเทิร์ฟ (Astroturf Bots)

มุ่งเน้นสร้างภาพให้ความคิดเห็นทางสังคมหรือการเมืองบางด้านดูได้รับความนิยมเกินจริง เช่น โพสต์ข้อความสนับสนุนซ้ำๆ หลายร้อยบัญชีในกระทู้เดียวกัน เพื่อบิดเบือนความจริงทางสังคม

ประเภทของบอทที่พบบ่อย

1. สแปมบอท

บอทประเภทนี้จะระดมโพสต์ลิงก์ โฆษณา หรือข้อความไม่พึงประสงค์ในคอมเมนต์หรือกล่องข้อความ เป้าหมายคือหลอกให้คนคลิกลิงก์ ซึ่งอาจพาไปสู่เว็บไซต์ฟิชชิ่ง หรือหน้าดาวน์โหลดมัลแวร์

2. บอทเพิ่มยอด (Engagement Bots)

สร้างภาพลวงว่าโพสต์ใดๆ กำลังได้รับความนิยม เช่น ปล่อยไลก์ คอมเมนต์ หรือแชร์อัตโนมัติ เจ้าของเพจบางรายใช้เพื่อดันเนื้อหาให้โดดเด่นในอัลกอริทึมของแพลตฟอร์ม

3. บอทหลอกลวง (Scam Bots)

บอทพวกนี้พยายามสร้างความเชื่อใจ แล้วหลอกเอาข้อมูลส่วนตัวหรือเงินจากผู้ใช้ โดยมักใช้ข้อความเร่งด่วน เช่น “ลงทุนตอนนี้รับกำไรทันที” หรือ “ฉันมีเรื่องด่วนขอให้ช่วย”

4. บอทลวงตา (Fake Identity Bots)

มักโคลนบัญชีจริงหรือสร้างโปรไฟล์ปลอมเพื่อแอบอ้างเป็นคนรู้จัก ผู้ว่าจ้าง หรือแม้แต่ฝ่ายบริการลูกค้า เพื่อล่อลวงให้เหยื่อเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวหรือทำบางสิ่งที่เสี่ยง

5. บอทแอสโตรเทิร์ฟ (Astroturf Bots)

มุ่งเน้นสร้างภาพให้ความคิดเห็นทางสังคมหรือการเมืองบางด้านดูได้รับความนิยมเกินจริง เช่น โพสต์ข้อความสนับสนุนซ้ำๆ หลายร้อยบัญชีในกระทู้เดียวกัน เพื่อบิดเบือนความจริงทางสังคม

บอททำงานอย่างไร?

บอทจำนวนมากทำงานผ่านโค้ดอัตโนมัติ เขียนด้วยภาษาอย่าง Python หรือ JavaScript โดยใช้ API ของแพลตฟอร์มต่างๆ เพื่อให้สามารถโพสต์ คอมเมนต์ ไลก์ หรือส่งข้อความได้อย่างเป็นระบบ

นอกจากนี้ยังมี “ฟาร์มคลิก” หรือกลุ่มคนที่ถูกจ้างให้เล่นบทบาทบอทด้วยตัวเอง — พวกเขาโพสต์ ตอบกลับ หรือแชร์เนื้อหาตามที่ถูกสั่ง เป็นการหลอกระบบโซเชียลที่ตรวจจับบอทอัตโนมัติไม่ออก

ใครอยู่เบื้องหลังบอท?

คนที่สร้างหรือควบคุมบอทมีหลายประเภท ตั้งแต่ธุรกิจขนาดเล็กที่ใช้ตอบลูกค้า ไปจนถึงองค์กรที่มีจุดประสงค์แอบแฝง เช่น:

• นักการตลาด: ใช้เพื่อดันสินค้าให้ดูฮิต
• นักหลอกลวง: พยายามล่อลวงเหยื่อ
• นักเคลื่อนไหวทางการเมือง: ต้องการบิดเบือนความคิดเห็นสาธารณะ
• แฮกเกอร์: หวังจะขโมยข้อมูลหรือแพร่มัลแวร์

ทำไมเราควรใส่ใจ?

เพราะบอทไม่ได้แค่ก่อกวนเท่านั้น แต่สามารถ:

1. ทำให้คุณเข้าใจผิดว่าเนื้อหาหรือความคิดเห็นบางอย่างเป็นกระแสจริง
2. หลอกเอาเงินหรือข้อมูลส่วนตัวของคุณ
3. เพิ่มความขัดแย้งในสังคมโดยใช้เนื้อหาแบ่งแยก
4. ทำลายความน่าเชื่อถือของข้อมูลบนโลกออนไลน์

จะปลอดภัยจากบอทและสแปมได้อย่างไร?

ใช้ความระมัดระวังอยู่เสมอ คอยสังเกตบัญชีที่โพสต์บ่อยผิดปกติ ข้อความซ้ำกันหลายบัญชี หรือข้อความที่ดูเหมือนเขียนด้วยสคริปต์ หลีกเลี่ยงการคลิกลิงก์จากคนแปลกหน้า โดยเฉพาะลิงก์ที่อ้างว่าคุณจะได้ของฟรีหรือกำไรเร็ว

อย่าเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวง่ายๆ และจงรู้ไว้ว่าความเห็นหรือโฆษณาที่ดูดีเกินจริงมักไม่น่าไว้ใจ หากพบสิ่งผิดปกติ ควรรายงานให้แพลตฟอร์มตรวจสอบทันที

บทสรุป

บอทอาจดูเหมือนไม่มีพิษภัย แต่เบื้องหลังมันคือคนที่มีจุดประสงค์บางอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการแสวงหาผลกำไร บิดเบือนความจริง หรือขโมยข้อมูล เมื่อคุณรู้เท่าทันและแยกแยะออกว่าบอทหน้าตาเป็นอย่างไร คุณก็จะสามารถปกป้องตัวเองจากภัยเงียบบนโลกโซเชียลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ที่มา : https://www.howtogeek.com